ordusuyla ispanya'ya ayak bastıktan sonra geldiği gemileri yaktıran, vizigot krallarıyla yaptığı savaşları kazanıp ispanya'da müslüman endülüs yönetimini kurulmasına vesile olan, berberi asıllı komutandır.
devamını gör...
'gemileri yakın' emri ile bilinen komutandır. adı, tuzlu ve tatlı suyun birbirlerine karışmadığı bir boğaza da verilmiştir.
devamını gör...
"arkanızda düşman gibi deniz, önünüzde deniz gibi düşman! nereye kaçacaksınız?" sözünün sahibi cesur ve karizmatik ispanya fatihi komutan. latin kızlarının gözbebeği.

ruhu şad olsun.
devamını gör...
711 yılında emevi valisi musa bin nusayr tarafından iber yarımadası'na keşif maksatlı ve sınırlı bir harekât için gönderilen, ancak şartların müsait olduğunu görüp inisiyatif alarak yarımadada 700 yıl sürecek arap hâkimiyetinin yolunu açan kumandan.

dört halife ve emevi dönemlerinde bugünkü mısır, libya, tunus, cezayir ve fas fethedilmiş; kuzey afrika'nın en uzak ucuna kadar ulaşılmıştır. atlas okyanusu ile karşılaşan emeviler için artık iki seçenek vardır. ya güneydeki sahra bölgesi ya da vizigotların hüküm sürdüğü iber yarımadası. dönemin ifrikıye ve mağrip valisi musa bin nusayr, musevi asıllı septe* kontunun da teşvikiyle karşı tarafa keşif gücü göndermeye karar verir. bunun üzerine berberilerden oluşan 7000 kişilik bir kuvvet tarık bin ziyad kumandasında yola çıkar. cebelitarık olarak anılacak tepelik bölgeye ulaşan keşif birliği karaya çıktıktan hemen sonra, kullandıkları mavnaların tamamı (rivayete göre sadece bir kısmı) tarık'ın emriyle yakılır. yapılan keşif neticesinde vizigot kralı rodrigo'nun kuzey taraflarında sefere çıktığı ve franklarla mücadele ettiği öğrenilir. ilerlemeye devam eden tarık bin ziyad, üzerine gönderilen vizigot öncü kuvvetlerini mağlup etmekte zorlanmaz. bir müddet sonra kral rodrigo'nun büyük bir ordu ile yaklaştığını haber alınca musa bin nusayr'dan yardım ister. afrika'dan gelen 5000 kişilik kuvvet de eklenince 12000 kişilik ordusuyla guadalete'de vizigotlarla karşı karşıya gelinir. bazı rivayetlerde vizigot ordusu'nun 100 bin kişi olduğu söylense de bu abartılı bir rakamdır. muhtemelen 30- 40 bin kişilik bir kuvvettir. ancak tarık bin ziyad'ın tamamen yabancı topraklarda, kendinden en az 3 kat büyük bir orduyla savaşa girdiğinin altını çizmek gerekir. yapılan meydan muharebesi 8 gün sürer ve vizigot ordusu mağlup olur. kral rodrigo kimi rivayetlere göre muharebenin dördüncü günü bizzat tarık bin ziyad tarafından öldürülmüştür, başka bir rivayete göre nehirde boğulmuştur. cesedinin bulunamadığı ise mutabık kalınan bir konudur. neticede emevi ordusu kesin bir şekilde galip gelmiştir ve tarik bin ziyad'ın önünde iki seçenek vardır: ya sahipsiz kalan toprakları fethetmeye devam edecek ya da sorumlu olduğu musa bin nusayr'ın "dur" emrine uyacaktır. zaferin getirdiği avantajı kaçırmak istemeyen tarık bin ziyad ileri harekâta devam eder ve malaga, toledo, granada, cordoba gibi önemli şehirleri birer birer düşürür. musa bin nusayr'ın ordusu ile birlikte yarımadaya çıkmasıyla fetihler iyice hızlanır, emeviler 3 yıl içinde pirene dağlarına kadar dayanırlar. bu süreçte adam akıllı tek direniş "şövalyeler şehri" namıyla bilinen merida'da yaşanır. kale önünde gerçekleşen zorlu meydan muharebesini musa bin nusayr komutasındaki emeviler kazanır. rodrigo'nun dul eşi egilo (ila) emevilere esir düşer ve musa bin nusayr sabık kraliçeyi oğlu abdülaziz ile evlendirir. (bu da başka bir tanımın konusu olsun)

bu arada tarık bin ziyad ile musa bin nusayr toledo'da 712 yılında bir araya gelmiş ve "dur" emri dinlenmeyen vali musa, tarık'a büyük tepki göstermiştir. tarık'ı bizzat kırbaçladığı rivayet edilse de azarlama ihtimali daha ağır basar. 714 yılında halife velid, her iki kumandanı da başkent şam'a çağırır. endülüs (vandal isminden türemiştir) olarak anılacak topraklardan ele geçirdikleri ganimetleri yanlarına alıp şam'a giden vali ve kumandan, orada yeni halife süleyman ile karşılaşırlar. (halife süleyman da ayrı bir tanım konusudur. bugün islam nüfuzu doğuda indus, batıda kuzey afrika ile sınırlı kaldıysa bunda aslan payı kendisine aittir.) veraset meselesi nedeniyle velid dönemi valilerine mesafeli olan süleyman, musa bin nusayr ve tarık bin ziyad'a "söyleyin bakalım, endülüs'ün gerçek fatihi kim?" diye sorar. musa bin nusayr "benim," der. fakat tarık bin ziyad bunun doğru olmadığını söyleyerek vizigotlardan ele geçirdiği hz. süleyman'a atfedilen paha biçilmez masanın eksik ayağını koynundan çıkarıp gösterir. bunun üzerine hiddetlenen halife süleyman, musa bin nusayr'ı valilikten azleder. bütün mal ve mülkünü müsadere eder.

tarık'ın şam'daki muhakeme ve ganimet tesliminden sonra ne yaptığına dair bilgi yoktur. herhangi bir görev almadan 720'de vefat ettiği söylenir. dikkat ederseniz tanım boyunca sürekli olarak -rivayete göre- demek zorunda kaldım. zira fethedilen şehirler ve belli başlı harekâtlar haricinde tarihçilerin mutabık olduğu konu çok az. neredeyse her olay hakkında birden fazla rivayet yazılmış. en çok örtüşen bilgileri buraya aktarmaya çalıştım.

kaynakça:
endülüs tarihi - ziya paşa
tdv islam ansiklopedisi
ismail hakkı atçeken'in konuyla ilgili akademik makalesi
devamını gör...
tarık bin ziyad (arapça: طارق بن زياد‎, ö. 720), endülüs'ü fetheden emevi komutanı.
cebelitarık boğazı'na adı verilmiştir. cebel, arapça'da dağ demektir; cebel-i târık, "tarık'ın dağı" anlamına gelmektedir.
tarık bin ziyad(ziyad oğlu tarık), ispanya'daki vizigot krallığı'nın son kalıntılarının arasındaki karışıklık ortamında ispanyol yahudileri ve ariusçu vizigotların daveti üzerine ispanya'ya 711 yılında çıkarak önemli birçok şehri fetheden komutandır.
tarık bin ziyad'ın genel olarak kuzey afrika'da yaşayan bir berberi ailesinden olduğu, kuzey afrika'nın araplar tarafından fethi döneminde islam orduları tarafından esir alındığı ve serbest bırakıldıktan sonra emevi valisi musa bin nusayr'ın(nusayr oğlu musa) hizmetine girdiği kabul edilmektedir.
kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel
kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel
devamını gör...
askerlerinin savaşmaktan ve kazanmaktan başka çareleri olmadığını göstermek için gemileri yakan komutan. dönüşü olmayan bir yola girildiğinde söylenen gemileri yakmak deyimi buradan gelir.
devamını gör...
8. yuzyilda endulus'u fetheden askeri komutan. ispanya'nin musluman hakimiyeti altina girmesini saglamistir. cebelitarik'taki tarik da tarik bin ziyad oluyor ayrica.

tarik bin ziyad, islam tarihinin onemli asker liderlerinden olup endulus'un muslumanlar tarafindan fethedilmesinde oynadigi rolle taninmaktadir

tarik bin ziyad, 7. yuzyilin sonlarina dogru-8. yuzyilin baslarinda yasamis olan berberi asilli bir komutandir.

onun en bilinen basarisi, 711 yilinda ispanya'nin iber yarimadasina gerceklestirdigi fetih harekatidir. 710'da kuzey afrika'nin musluman yonetiminde oldugu donemde, emevilerin kuzey afrika valisi olan ve tabiinden olan(yani hz. muhammed'i gormese de sahabileri goren muslumanlara verilen addir) musa bin nusayr, tarik bin ziyad'i sefer amacli ispanya'ya gonderdi.

tarik, cebelitarik bogazini gecerek ispanya'ya dogru ilerledi ve tarik suyu kiyisina cikti. burda ordusuna yaptigi meshur konusmayla onlari cesaretlendirip askerlerini ispanya'nin fethi icin tesvik etti.

tarik ve ordusu, guadelete muharebesinde vizigot kralligna bagli kral roderik komutasindaki askerleri yenerek ispanya'nin buyuk bir kismini fethettiler. ve bu zafer, islam'in iber yarimadasina yayilmasinin ilk adimlarindan biri olarak tarihe gecti.

tarih bin ziyad ve ondan sonra gelen musluman komutanlar, ispanya'da emirlikler kurup bolgeyi islam egemenligi altina aldilrar.

tarik bin ziyad'in fetihleri, endulus emevi devleti'nin temellerini atti ve ispanya'da musluman hakimiyetinin baslangici oldu.

endulus emevi devleti, ispanya'da musluman ve hristiyan uygarliklarinin bir arada yasayip kulturel etkilesimlerinin yogun oldugu bir donem baslatti.

tarik bin ziyad'in fetihleri, islam'in ispanya'ya yayilmasi ve islam medeniyetinin avrupa'ya ulasmasina katki sagladi. onun liderligindeki fetihler, islam dunyasinin genislemesinde onemli bir donum noktasi oldu.

tarik bin ziyad'in askeri dehasi, islam tarihinde onemli bir yere sahip olmasini sagladi.

asagida alman ressam ve karikaturist theodor hosemann'in(1807-1875) tarik bin ziyad tasvirini goruyorsunuz:

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel
devamını gör...

bu başlığa tanım girmek için olabilirsiniz.

zaten üye iseniz giriş yapabilirsiniz.

"tarık bin ziyad" ile benzer başlıklar

normal sözlük'ü kullanarak 3. parti dahil tarayıcı çerezlerinin kullanımına izin vermektesiniz. Daha detaylı bilgi için çerez ve gizlilik politikamıza bakabilirsiniz.

online yazar listesini görmek için lütfen giriş yapın.
zaman tüneli köftehor rehberi portakal normal radyo kütüphane kulüpler renk modu online yazarlar puan tablosu yönetim kadrosu istatistikler iletişim