“rumlar yakın bir yerde mağlub oldular. ama bu yenilgilerinden sonra galip gelecekler. birkaç yıl içinde. çünkü işleri karara bağlama yetkisi, başında da sonunda da allah’a aittir. o gün, müminler de, allah’ın verdiği zafer sayesinde sevinecekler. allah dilediğini muzaffer kılar. zira o, azîzdir, rahîmdir (mutlak galiptir, sınırsız merhamet sahibidir). bu, allah’ın vâdidir. allah verdiği sözden caymaz, fakat insanların ekserisi bunu bilmezler."(rum, 30/2-5)

bu ayetler üzerine tam olarak 6-7 yıl sonra rumlar ateşperest irana karşı zafer kazanmıştır.


bizans imparatorlarından herakleios, 3 ekim 610 yılında kuzey afrika birliklerinden oluşan ordusuyla istanbul’a gelip tahtı ele geçirdiği sırada devlet, siyasi, askeri ve ekonomik yönlerden kargaşa içerisindeydi. imparatorluk hazinesi iflas etmişti ve paralı asker sistemine dayanan ordu, zayıf ve güçsüz bir haldeydi. batıda bu durumdan faydalanan slavlar ve avarlar, balkan eyaletlerini yağmalarken, doğuda sasaniler, anadolu içlerine kadar uzanan akınlar düzenliyorlardı. bu saldırılar sonucunda 613’te sasaniler, irminiye, suriye, şam, dımaşk, antakya ve bir yıl sonra da kudüs’ü işgal ettiler. kudüs’teki kutsal mezar kilisesi, sasani orduları tarafından yakıldı ve hz. isa’nın gerildiğine inanılan kutsal haç medaine götürüldü. yahudilerin de desteğiyle kudüs’te katliam yapan sasaniler, 618-619 yılında mısır’ı ele geçirdiler. istanbul önlerine kadar gelen sasani kuvvetleri şehri kuşatmaya çalışırken, slav-avar akınları sebebiyle balkanlar’daki bizans hâkimiyeti de çöktü. bu gelişmeler üzerine imparator herakleios, başkenti kartaca’ya nakletmeyi bile düşündü.imparatorluğun parçalanması yakın görünüyordu. işte böyle bir süreç ve durumda hicret’ten altı-yedi sene önce miladi 615-616 yıllarında devrin iki büyük gücü, hıristiyan doğu roma-bizans imparatorluğu ile yeni pers imparatorluğu da denilen zerdüşt (ateşperest) sasaniler arasında süren büyük savaşlar mekke’de de ilgi ve merakla takip edilmekteydi. çünkü mekke müşrikleri, islam’ı tebliğ etmeye başlayan son peygamber hz. muhammed (s.a.v) ve ona inananlara karşı, temelde “tevhid” inancının mensupları olan hıristiyan bizans’ın suriye, filistin, kudüs başta olmak üzere yakın arabistan topraklarındaki hâkimiyetini kaybetmesine ve kendilerine yakın gördükleri zerdüşt (ateşperest) sasanileri’in zaferlerine sevinmişler ve onların tarafını tutarak müslümanlara: “siz ve hıristiyanlar kitap ehlisiniz, biz ve sasaniler (iranlılar) ümmiyiz; bizim kardeşlerimiz, sizin kardeşlerinizi yendiler. biz de sizi böyle yeneceğiz” iddiasını dile getirmişlerdi. onlara göre sasanilerin üstünlüğü, mekke’de dillendirilen ve tekerlerine çomak sokan “tek allah” yani “tevhid” fikrine karşı muhalefeti güçlendirecekti.bu yöndeki müşrik propagandası devam ederken, hz. muhammed (s.a.v), kur’an-ı kerim’in geleceğe dair haber veren rum suresi’nin ilk ayetlerini tebliğ etti. bu ayetlerde ( 2-5): “rumlar, (bizanslılar), arapların bulunduğu bölgeye) çok yakın bir yerde mağlup oldu; fakat onlar yenilgilerinden sonra, birkaç sene içinde galip geleceklerdir. (çünkü) karar yetkisi eninde sonunda allah’a aittir. işte o gün inananlar sevineceklerdir. allah’ın yardımına. o, aziz (kudreti her şeye üstün gelen)dir, rahim (çok merhamet eden) dir.” buyruluyor ve bizans’ın birkaç yıl (ayette kullanılan arapça “bid” terimi (ki genelde “birkaç” olarak çevrilir) üç ile on arasındaki herhangi bir sayıyı ifade eder) içerisinde galip geleceğini söylüyordu. yani bizans imparatorluğu’nun yenilgi üzerine yenilgi yaşadığı ve parçalanmaya yüz tuttuğu bir zaman ve durumda bizans zaferini müjdeliyordu. tabi bu ayet, mekke müşrikleri tarafından alayla karşılandı ve “muhammed’in aklını kaçırdığı şeklinde değerlendirilerek müslümanlarla eğlenildi. fakat bu haberden çok değil sadece 6-7 yıl sonra şartlar ve durum tamamen tersine dönecekti.karşı karşıya kalınan durum nedeniyle başkentini kartaca’ya nakletmeyi düşünen imparator herakleios; patrik sergios ve istanbul halkının baskısı sonucu bundan vazgeçerek bozulan askeri ve idari yapılanmayı düzenlemeye girişti. kilise’nin de tüm imkânlarını seferber ettiği bu toparlanma ve reform sürecinde paralı askere dayanan ordu sistemi yerine, mevcut asker ve komutanlarla halka askerlik karşılığında toprak, arazi verilmesi uygulamasına geçildi. bu yeni askeri eyalet sistemiyle kuvvetli ve yerli bir ordu kurmayı başaran imparator heraklieos, mısır’ın kaybedildiği 618-619 yıllarında, saldırılarını sürdüren avar hakanı ile bir barış antlaşması yaparak avrupa’daki bütün kuvvetlerini anadolu’ya kaydırma imkânı buldu.bizzat imparator herakleios’un komuta ettiği bizans orduları, 622 yılından itibaren sasanilere karşı savunmadan saldırıya geçti ve toros dağlarının güneyindeki ıssus’da onları yenilgiye uğratarakanadolu’dan çıkardı. rum suresi’nde haber verilen zaferler döneminin başladığı bu yıl hz. muhammed (s.a.v) de mekke’den medine’ye hicret etmekteydi. imparator herakleios, savaşı sasani topraklarında sürdürerekbirçok şehri zaptetti ve sasanilerce kutsal sayılan gence’yi ele geçirdi. sasani hükümdarı ıı. hüsrev, perviz şehrinden kaçarak geri çekilmeye başladı. bizanslılar, kudüs’ün yağ­malanmasına karşılık olarak buradaki kutsal zerdüşt mabedini tahrip ettiler. imparator, doğuda savaşı sürdürürken 624’te sasaniler avarlarla ittifak kurarak istanbul’u kuşattılarsa da geri çekilmek zorunda kaldılar ve sasani ordularının ardı ardına gelen mağlubiyetleri devam etti. kafkas hıristiyan kabileleri ve hazar türkleri ile ittifak yapan imparator heraklieos, hazarlar tarafından terk edilen rhahzadh komutasındaki sasani ordusunu, 627 yılındaki ninova savaşı’nda kesin bir yenilgiye uğrattı ve bizans zaferleri doruk noktasına ulaştı.böylece ayetlerde değinilen, bizans’ın suriye, filistin ve mısır'ı kaybettiği 619 yılından önceki yenilgiler­le, 622’de başlayıp herakleios’un 627’de ninova’da sasani ordularını kesin yenil­giye uğratması ile sonuçlanan zafer haberi gerçekleşmiş oldu. bir yıl sonra bizans ordusu ıı. hüsrev’in sığındığı destgird’e girerek sarayını yağmaladı. bu mağlubiyetler neticesinde ıı. hüsrev tahttan indirilerek öldürüldü. yerine geçen oğlu ıı. kavad ile 629’da yapılan barış antlaşması sonucunda “sasaniler, 591 yılında bizanslılar’la yapılmış olan sınır antlaşmasına uyarak irminiye, roma mezopotamyası, suriye, filistin ve mısır’ı bizans’a geri vermeyi kabul ederek on yıl süren bir işgalden sonra geri çekildiler. imparatorluğunu sasani ve avar tehdidinden kurtaran herakleios, kutsal haçı kudüs’e götürerek eski yerine yerleştirdikten sonra istanbul’a döndü ve patrik, din adamları, senato ve halk tarafından törenlerle karşılandı.”kaynaklar: dia, 6. cilt, “bizans”, 17. cilt, “herakleios”, elmalılı hamdi yazır, hak dini, kur’an dili, istanbul, 2009, muhammed esed, kur’an mesajı, istanbul
devamını gör...

bu başlığa tanım girmek için olabilirsiniz.

zaten üye iseniz giriş yapabilirsiniz.

"rum suresi" ile benzer başlıklar

normal sözlük'ü kullanarak 3. parti dahil tarayıcı çerezlerinin kullanımına izin vermektesiniz. Daha detaylı bilgi için çerez ve gizlilik politikamıza bakabilirsiniz.

online yazar listesini görmek için lütfen giriş yapın.
zaman tüneli köftehor rehberi portakal normal radyo kütüphane kulüpler renk modu online yazarlar puan tablosu yönetim kadrosu istatistikler iletişim