hz. muhammed'in şairi olarak bilinen sahabi. müşriklerin hz. muhammed ve müslümanlar için söyledikleri kötü söz ve yazdıkları kötü şiirlere karşı kendi şiirleriyle islam'ı savunmuş, bu yüzden kendisine ebü'l-hüsam (keskin kılıç sahibi) ve ebü'l-mudarrib (iyi savaşçı) lakapları verilmiştir. ayrıca kendisine şairü'n-nebi lakabı da verilmiştir. babası da kendisi gibi şairdi, o dönem yaşamış diğer büyük şairler gibi kendisi de şiirlerinden para kazanmış, fazla bahşiş karşılığı melikler için kasideler söylemiştir. dönemin gassani hükümdarının yanında söylediği bir kasidesi, gassaniler tarafından büyük bir ilgi görmüştür. cahiliye devrinde yazdığı şiirlerinden bazıları şarap ve şarap meclisi hakkında, bazıları kendi kabilesini yüceltmesi hakkındadır(ki bu tip şiirlerini o dönem kabilesiyle bir başka kabile arasında olan savaş nedeniyle yazmıştır). diğer bazı şiirlerindeyse hükümdarları övmüştür ki, bunun sebebi de kendisine ihsan etmeleri içindir. tabii bu şiirleri cahiliye dönemine ait olanlardır.

bir keresinde dönemin büyük şairlerinden olan nabiga'nın hakemliğinde bir şiir yarışması yapılmıştır ki bu yarışmada döneminin büyük şairlerinden olan a'şâ birinci olmuştur. bir kadın şair ise ikinci olmuş ve hassan bin sabit üçüncü olmuştur. bunun üzerine nabiga'ya itiraz etmiş ve şöyle demiştir,


senden de, babandan da, dedenden de daha iyi bir şairim.

(kaynak: ibn kuteybe)

60'lı yaşlarında, 622 yılında müslüman olmuştur. bu dönem, hassan bin sabit, tüm arabistan'ın tanıdığı büyük bir şairdi. bu dönem artık, hz. hassan, hz. muhammed için şiirler yazmaya başlamış ve zamanını da resulullah'ın yanında geçirmiştir.

hz. muhammed, hem hz. hassan'ı severdi ve hem de yeteneği ilgisini çekerdi. hatta şiirlerini okuması için ona mescid-i nebevi'de bir minber bile ayırmıştı.

hz. hassan, hz. ali halife olduğunda ona biat etmeyen az sayıda ensardan biridir.(taberî) çünkü hz. osman halifeyken, hz. osman'ı desteklemiş ve o şehid edilince, hiç kimseye söylemediği kadar hz. osman için mersiye söylemiştir. ve hz. osman'ın şehid edilişinden hz. ali'yi sorumlu tutmuştur.(ibn abdirabbih)

hz. hassan'ın 120 yaşında vefat ettiği rivayeti doğru kabul edilir. fakat 104 yaşında vefat ettiğini söyleyen rivayetler de vardır. hz. hassan'ın iki beyitlik son mersiyesi şöyledir;


peygamber bu toplumun göz bebeğidir
ve toplum göz bebeğini yitirmiştir.


yine iki beyitlik bir mersiyesi şöyledir,


1. gözümün bebeğiydin, gözüm seni görmez oldu.
2. artık senden sonra kim isterse ölsün ki ben senin üzerine titriyordum.


yine 8 beyitlik mersiyesi şöyledir,

1. yalansız, bütün insanların içindeki temiz bir niyetle söz veriyorum
2. andolsun ki kadınlar, rahmet ve hidayet peygamber'i gibi birisini karnında taşıyıp, dünyaya getirmemiştir...
3. allah, onun gibi komşusunun emanetini koruyan yahut sözünde duran, dürüst birisini yaratmamıştır...
4. o, kendisiyle aydınlanılan bir ışık, adalet, öğüt ve kutlu bir iş sahibiydi.
5. kendinden önce gelen peygamberlerin doğrulayıcısı ve insanlara en çok iyilik ve yararı dokunan
6. ey insanların en erdemlisi! ben bir nehirdeydim, şimdi susuz kalmış biri gibi kalakaldım...
7. eşlerin evlerini terk ettiler, artık ne ocak tütüyor ne de kapı açılıyor...
8. rahibeler gibi örtündüler (giyindiler), nimetten sonra açık bir sıkıntıyı kesin bir biçimde anladılar...

19 beyitlik mersiyesi,


1. gözlerinin nesi var da acıyla sürmelenmişcesine yaş döken göz gibi uyumaz?
2. aramızda duran yol gösterici için korkarak, ey insanların en şereflisi bizi bırakma! (dedim)
3. yanı başımda toprak seni tutuyor, yazık, keşke senden önce medine mezarlığına gömülseydim!
4. babam ve anam feda olsun, pazartesi günü vefatına şahit olduğum o dosdoğru peygamber'e
5. vefatının ardından şaşakaldım, yazıklar olsun bana keşke doğmasaydım!
6. artık senden sonra medine'de insanlar arasında oturabilir miyim? keşke kara yılan zehrini sabahtan içseydim.
7. ya da allah'ın emri üzerimize çabucak gelsin, bugünde veya yarında, sürekli bir biçimde...
8. ve kıyametimiz kopsun da, biz soyu kerim, seciyesi tertemiz kişiyle karşılaşalım.
9. ey amine'nin mübarek evladı! o seni uğur, bereket ve iffetle dünyaya getirdi.
10. insanların hepsini bir ışık aydınlattı, kim bu kutlu ışığa uyarsa doğruyu bulur.
11. ey allah'ım! bizi hased edenlerin gözünde yücelen cennette, peygamberimizle bir araya topla.
12. bize firdevs cennetini nasip et, ey celal, yücelik ve şeref sahibi!
13. andolsun ki hayatım boyunca peygamber'in vefatı için söylenen ağıttan başka ağladığım bir ağıt duymadım...
14. vah sizlere peygamber'in dostları ve etrafındakiler, o bir mezarda kaybolduktan sorna...
15. şehir dostlarına dar geldi, yüzleri sürme rengi gibi simsiyah kesildi...
16. onu biz dünyaya getirdik ve kabri de bizdedir ve şüphesiz nimetinin fazileti de aramızdadır.
17. allah onu bize ikram etti ve onunla dostlarını doğru yola götürdü, her zaman...
18. allah, melekler ve iyiler, o kutlu ahmed'i rahmet ve bereketine bürüdü.
19. yesrib'in hristiyan ve yahudileri, o, kabre girince sevinç içindeydiler.


46 beyitlik mersiyesi,


1. teybe'de, peygamber'in izi ve ışık saçan toplanma yeri bulunuyor, izler sinilip yok olabilir.
2. (ama) önderin üzerine çıktığı minberin bulunduğu şeref ve saygı evinin izleri asla yok olmaz
3. açık izler ve işaretler; peygamber'in namazgah ve mescidinin bulunduğu ashabıyla toplandığı evinin bir köşesi...bunlar da yok olmaz.
4. orada, ortasına, allah katından, kendisiyle yol bulunan bir nurun indiği odalar bulunuyor.
5. üzerinden zaman geçmesine rağmen silinmeyen izler vardır, zamanla yıpranmış ancak geri kalan izleri onu hatırlatmaktadır.
6. orada (teybe), peygamber'in hayalini ve onunla birlikte geçirilen zamanı ve onu toprağın altına gizleyen acımasız kabri tanıdım...
7. orada durup peygamber'e gözyaşı döktüm, ne mutlu onun için gözyaşı döken gözlere ve kirpiklere!
8. peygamber'in iyiliklerini hatırlamaktayım, kendimi onları sayacak gibi görmüyorum, şaşıp-kaldım.
9. ahmed'in kaybının acısına rağmen, yine de (yüreğim) peygamber'in yaptıklarını saydı durdu...
10. topluluğun içindeki herkes görevini yerine getirmekte, fakat bana düşen ise gördüklerine şükretmek...
11. uzun süre ayakta dururken, ahmed'in bulunduğu kabrin üzerine gözyaşları sel olup akıyordu.
12. ne mübareksin sen ey resulullah'ın kabri, sen de mübarek kılındın içinde allah'ın desteklediği peygamberin bulunduğu toprak!
13. üzerinde lahit taşı dizili, içinde iyi insanı barındıran mezar! sen ne mübareksin!
14. eller üzerine toprak döküyorken, gözler ona dikili kaldı, böylece toprağa (onunla birlikte) mutluluklar da gömüldü...
15. yumuşak başlılığı, ilmi ve merhameti kaybettiler, yastıksız, toprağın örttüğü bir akşamda...
16. aralarında peygamberleri olmadan, kolları ve belleri bitkin düşmüş bir halde, hüzünle kala kaldılar...
17. o gün gözyaşı döktükçe gökyüzünü de ağlattılar... kendisine toprağın ağladığı kimse için insanlar daha çok üzülmeli, ağlamalı..
18. herhangi birinin öldüğü günün sıkıntılarıyla, hz. peygamber'in vefat ettiği günün sıkıntısı birbirine denk olur mu?
19. o gün aralarından vahyin kaynağını yitiriyorlar ki, o yükseklere inip çıkan bir nura sahipti...
20. o, kendine uyanı rahmana götürür, belaların felaketinden korur ve doğruya iletir...
21. o, arkadaşlarını büyük bir çabayla hakka ulaştıran bir rehber ve dürüstlüğün öğretmenidir, ona itaat ettikleri sürece mutlu olurlar.
22. kusurları affeden, özürlerini kabul edendir. eğer iyilik ederlerse, allah, iyilik edenlerin en cömertidir...
23. eğer başlarına bir felaket geldiğinde, bu durumda o'na hamd etmeliler, çünkü felaket ne olursa olsun bunu kolaylaştıran yine odur!
24. allah'ın verdiği nimetin içindeyken bu onun varlığına delildir. onun yoluyla ancak maksada varılır!...
25. insanların doğru yoldan ayrılması ona çok zor gelmekte ve onları doğru yola ve hidayete götürmeye özen göstermektedir...
26. onlara karşı müşfiktir, rahmet kanatlarını onlara sermeyi esirgemez.
27. onlar bu nurun içindeyken, nurlarına bir ölüm oku isabet etti...
28. sabah vaktinde şükrederek allah'a kavuştu, melekler, peygamber'e göz yaşı döktüler (yas tuttular) ve ona dua ettiler.
29. mekke kenti, ıssız bir yer olarak (yalnız, tek başına) akşamladı, vahyin mekânı olması özelliğini kaybettiği için...
30. mezar taşı ve medine mezarlığının yas tuttuğu, yitiklerin konuk olduğu mezarların dışında ıssız bir çöl gibiydi...
31. mescidi onun yokluğundan ıssız kaldı, onun makam ve oturduğu mekanı bomboştu...
32. oradaki çakıl taşları (haccın rükünlerinden olan üç cemre), evler, arsalar, araziler ve doğduğu yer (onun ayrılığıyla) tenha kaldı...
33. ey gözlerim resulullah'a göz yaşı döktün. ve artık senin yaşlarının durduğunu görmedim...
34. sana ne oluyor da insanlara sürekli ve bol miktarda akan nimet sahibine ağlamıyorsun?
35. ona gözyaşı dökmede cömert olun ve feryat edin, dünyada bir eşi bulunmayan insanın kaybı için.
36. öncekiler muhammed gibi birisini kaybetmediler, kıyamete kadar da bir benzeri kaybedilmeyecek.
37. o, insanları hep bağışlamış, söz ve teminatına tam sadık olmuştur. ve cimrilik etmeden, çok ihsanda bulunmuştur...
38. kendilerine eskilerden miras kalanlar cimrilik ettikleri halde, eski ve yeniye bol ikramda bulunmuştur (fedakar davranmıştır)...
39. saygı duyulan bir kabileye mensuptu, mekke ve kureyş içinde efendi sayılan bir dedeye sahipti...
40. zirveleri muhkemleştirdi, yükseklere taht kurdu, sapasağlam yüce, onurlu desteklerle...
41. öyle bir kök bırakıp (ruh) ekti ki, sabah bulutunun nemiyle beslenen güçlü bir yapı oluşturdu...
42. onu yüce bir rab, çocukken büyütmüş ve iyilik konusunda en cömert kişi olarak yetiştirmiştir.
43. onun ayrılmasıyla müslümanların vasiyeti sona erdi, artık geride gizli bir bilgi, çürütülmüş bir görüş kalmadan...
44. diyorum ki, benim bu sözümü aklından zoru olanlar dışında kimse beni ayıplayamaz.
45. gönlüm onu övmekten vazgeçmiş değil, onunla sonsuz cennette sürekli beraber olma ümidiyle gönlüm onu övmekten geri durmaz...
46. orada onun komşusu olmayı umuyorum, o güne ulaşmaya gayret ediyorum...
devamını gör...

bu başlığa tanım girmek için olabilirsiniz.

zaten üye iseniz giriş yapabilirsiniz.

"hassan bin sabit" ile benzer başlıklar

normal sözlük'ü kullanarak 3. parti dahil tarayıcı çerezlerinin kullanımına izin vermektesiniz. Daha detaylı bilgi için çerez ve gizlilik politikamıza bakabilirsiniz.

online yazar listesini görmek için lütfen giriş yapın.
zaman tüneli köftehor rehberi portakal normal radyo kütüphane kulüpler renk modu online yazarlar puan tablosu yönetim kadrosu istatistikler iletişim