akıllı hans, 19. yüzyılın en ünlü hayvanı olurken ünü dünyaya yayılmış ve çeşitli zeka oyunları yaptığı gözlemlenmiştir. kimi zaman yazılı kimi zaman sözlü olarak soru hazırlayan osten tarafından toplama, çıkarma, bölme, çarpma öğretilen hans bunlara cevap olarak ayağını yere doğru cevap sayısı kadar vurmuştur. mesela 3+4=? sorusuna ayağını 7 kez yere vurup sonra durarak cevap vermiştir. akıllı hans'ın sahibi olan osten atını birçok ülkeye götürmüş ve zekasını göstermişken, bunları ücretsiz bir şekilde sergiletmiştir. 1904 yılında new york times'a yetenekleriyle konu olan akıllı hans, bilimadamlarının ilgisini çekmiş ve 13 kişiden oluşan hans komisyonu adı altında yaptıkları incelemelerle atın hile yapmadığını tespit etmişlerdir. araştırmayı -sonradan- psikolog ve biyolog oskar pfungst üstlenirken, hans soruları başkası sorunca da doğru cevap vermiş ve sahibi von osten'in dolandırıcı olmadığını da kanıtlamıştır. fakat soruyu soran kişi doğru cevabı bildiği takdirde hans doğruyu bilirken, soru soranı görmediği takdirde doğru cevabı verememiştir. hans'ın bakıcısı doğru cevabı bildiği takdirde hans doğruyu bilirken, bakıcının yanlış cevabında ise hans yanlış cevap vermiştir. pfungst bu durumdan sonra soru soran kişinin yüz ifadelerini baza alarak inceleme yapmış ve hans'ın bu ifadeler sayesinde doğru cevap verdiğini kanıtlamıştır. çünkü atın gözleri kapalıyken (yukarıda bahsedildiği gibi sahibini görmediğinde), soru soranın yüzünü görmediği ve bu sebeple ifadesini çözmeyip yanlış cevap verdiğini söylemiştir. soruyu soran osten'in atın doğru cevaba yaklaştığındaki rahatlama ifadesi ki insanlar tarafından fark edilemeyecek kadar belirsizdir, hans'a kendince bir sinyal oluşturmuştur. bu sayede doğru cevapları bilen akıllı hans, pfungst'ın çalışmaları doğrultusunda psikolojide yer edinen akıllı hans etkisi'ne adını vermiştir. hayvanların, insanların fark etmekte zorlandıkları sinyal ve işaretleri fark ettiği ispatlanırken bu durum literatüre akıllı hans etkisi olarak geçmiştir. akıllı hans etkisi sayesinde psikolojide ve etolojide (hayvanları inceleyen dal) birçok deney metodu değişmiş ve hayvan davranışları üzerinde güvenilir sonuçlar elde etmenin akıllı hans etkisi'nin kaldırılması olduğu kanıtlanmıştır. hayvan bilişselliği üzerindeki araştırmalarda önem taşıyan bu etki, insanlar farkında olmasa bile hayvanların onlardan sinyal alabildiği kanıtlamış ve hayvanların performans değerlendirilmesinin buna göre yapılması gerektiği belirtilmiştir.
devamını gör...

bu başlığa tanım girmek için olabilirsiniz.

zaten üye iseniz giriş yapabilirsiniz.

"akıllı hans" ile benzer başlıklar

normal sözlük'ü kullanarak 3. parti dahil tarayıcı çerezlerinin kullanımına izin vermektesiniz. Daha detaylı bilgi için çerez ve gizlilik politikamıza bakabilirsiniz.

online yazar listesini görmek için lütfen giriş yapın.
zaman tüneli köftehor rehberi portakal normal radyo kütüphane kulüpler renk modu online yazarlar puan tablosu yönetim kadrosu istatistikler iletişim